naar inhoudsopgaveErfelijkheidsleer

vorige K K 2 - Zoveel kleuren volgende K



    "zwart schildpad gemarmerd / wit"
    "blauw zilver gestreept"
    "creme gestreept / wit"
    "blauw smoke schildpad / wit"

Zomaar wat kleuraanduidingen van -in dit geval- kittens. Hoe moet je daar nu wijs uit worden? Één raad: laat je niet van de wijs brengen. "Aqua", "paars", "violet", "groen", "indigo" - wat als Rembrandt zich door al die termen van de wijs had laten brengen? Heeft hij niet gedaan: hij wist dat het toch neerkomt op 3 kleuren - rood, geel, en blauw - en de hele rest aan kleuren is daarvan afgeleid!

Zo ook met de kleuren van katten, en dan nog eenvoudiger: er zijn er maar 2 - en alles is daarvan afgeleid! Rood en zwart. Met daarvan afgeleid blauw en crême. En chocolade, en lilac, en cinnamon, en fawn (al 'mogen' deze laatste kleuren niet bij de Maine Coon)! En dan hebben katten nog een heleboel variëteiten waarbij de kleur onderdrukt is - wit. Deze mogelijkheden zijn wit, met wit, en zilver dan wel smoke. En - ook de points - in dit geval een niet complete onderdrukking! Maar zoals onder een witgekalkte muur een fresco verborgen kan zitten, zal onder het wit van een kattevacht een kleur verborgen zitten.

Wat het ook leuk maakt, is dat bij sommige rassen een kleur een andere benaming heeft. En dat sommige kleuren bij sommige rassen 'verboden' zijn. Daar gaan we in K 11 - Tussen theorie en praktijk verder op in. In deze lessen probeer ik de genetische kleurbenaming te gebruiken: dus bij een bepaalde genetische achtergrond, genotype, gebruik ik een benaming zoals gebruikelijk is bij het bespreken van de erfelijkheid van de kleur. Dat kan een andere benaming zijn dan die in het dagelijkse leven voor die kleur in een bepaald ras wordt gebruikt. Zo is een 'brown tabby' Maine Coon genetisch zwart, en niet bruin (chocolade). Sterker nog, deze kat zou geen stamboom hebben als hij wel genetisch bruin was - dat is bij de Maine Coon een verboden kleur. Als we elkaar ergens tegenkomen en we praten over die mooie brown tabby kat, dan praten we 'gewoon' en dan weet ik heus wel wat je bedoelt. Maar als je wilt weten wat voor kleur kittens deze kat kan krijgen, dan praten we 'genetisch', en dan wordt diezelfde kat wel zwart genoemd, want dat is de genetische kleur.
Kijk gewoon voor je eigen ras(sen) wat de gebruikelijke benamingen zijn, en zoek even op wat de genetische benaming van die kleur is - dat kan dus iets anders zijn! Dat onthouden, en de rest doet er minder toe!

Een tweede ding dat Rembrandt heel goed wist, was dat je het doek moet prepareren voordat je gaat schilderen. Daarmee te vergelijken valt de 'jagersles': je hebt meer succes met het jagen als je niet opvalt. En je valt minder op in een 'camouflage pak', met strepen en vlekken en wat al niet meer. En laten we niet vergeten: onze geliefde wollebaaltjes zijn (waren) van nature ... jagers! En de natuur heeft er voor gezorgd dat hun huid, hun vacht, zodanig wordt 'geprepareerd' dat er een patroon op ontstaat. De twee meest voorkomende patronen zijn gemarmerd= blotched= classic en gestreept= cypers, maar ticked en spotted komen ook voor.

Ook op het patroon van de vacht is er een variëteit waarbij het patroon onderdrukt is: en dat is effen. En, verrassing: smoke, wat we al gezien hebben als een onderdrukking van kleur, is ook een variëteit van patroon. Een term met een dubbele betekenis! En net als wit een kleur verbergt, verbergt effen een patroon!

Dus, de beschrijvingen van de kittens hierboven:


zwart
schildpad
gemarmerd
met wit
(afgeleide) kleur
(afgeleide) kleur
patroon
onderdrukking van kleur
blauw
zilver
gestreept
(afgeleide) kleur
onderdrukking van kleur
patroon
creme
gestreept
met wit
(afgeleide) kleur
patroon
onderdrukking van kleur
blauw
smoke
schildpad
met wit
(afgeleide) kleur
onderdrukking van kleur EN verberging van patroon
(afgeleide) kleur
onderdrukking van kleur

Wat ik nu wil doen, is eerst bespreken hoe 'zwart' wordt gemaakt. Daarna komt 'rood'. OK, bij de Maine Coon hebben we ze niet, maar bij andere rassen wel: chocolade en cinnamon, en daarna blauw - dat hebben we tenslotte ook in de inleiding behandeld! - en de andere verdunde kleuren: crême, lilac, en fawn. Daarna gaan we even een uitstapje maken, want je weet vast wel dat een kat met rood en zwart meestal een poes is, terwijl een kater altijd of rood (creme), of zwart (blauw) is. Dus maken we even een excursie naar chro­mo­so­men en mannelijk/vrouwelijk! Omdat het wellicht wat veel geworden is, is er in K 9 één, wat heet:meerdere!, overzichten, zodat je, al dan niet met plaatjes, de verschillende genotypes en bijbehorende fenotypes kunt zien en opzoeken! Daarna nog even een overzicht van alle termen die we en passant gehad hebben. In K 11 - Tussen theorie en praktijk gaan we even het verband leggen tussen deze genetische termen, en de kleurbenamingen die je kent. We hebben ook weer een speeltuin om met kleurtjes te spelen, en tenslotte een stambomenspel om de link te leggen tussen wat we hebben geleerd, en de stambomen die we van onze raskatten hebben.


Gauw verder met K 3 - Zwart !