naar inhoudsopgaveErfelijkheidsleer

vorige <span class=i>I</span> I 5 - Damborden (Punett squares) volgende <span class=i>I</span>


In I 4 - Mengen .... hebben we een eigenlijk vrij simpel voorbeeld genomen - maar het verhaal werd al bijna onbegrijpelijk! Kan je nagaan wat er gebeurd als het wat ingewikkelder gaat worden!

Slimme mensen hebben dus nagedacht, en kwamen met het volgende op de proppen:
Je hebt steeds een Pa die 1 van 2 dingen/potjes aan zijn kinderen geeft. Laten we dat nu in 2 kolommen van een tabel weergeven. De eerste kolom is voor wat er gebeurt als hij het ene exemplaar geeft, en de andere kolom is voor wat er gebeurt als hij het andere exemplaar geeft.
Je hebt ook steeds een Moe die 1 van 2 dingen/potjes aan haar kinderen geeft. Laten we dat nu in 2 rijen van een tabel weergeven. De eerste rij is voor wat er gebeurt als zij het ene exemplaar geeft, en de andere rij is voor wat er gebeurt als zij het andere exemplaar geeft.
Dit geeft een tabel (het dambord, of Punett square) van 2 (kolommen) x 2 (rijen)=4 cellen. Daarna zet je boven elke kolom gezet wat Pa dan precies kan geven, en daarboven staat wat voor Pa het resultaat van die combinatie van dingen was. Natuurlijk kun je er nog meer boven zetten. En voor elke rij zet je wat Moe dan precies kan geven, en daarvoor staat dan wat voor Moe het resultaat van die combinatie was.
In elke cel vindt je dan een combinatie die een kind van deze Pa en deze Moe kan krijgen, en je kunt erbij zetten wat voor resultaat die combinatie bij het kind zal geven.
Laten we de voorbeelden van de vorige I eens doornemen met zo'n dambord erbij!

Gesteld dat je een Moe hebt die met geel verft, en een Pa die ook met geel verft. Als die een kind krijgen dat wil gaan verven, zal Moe het kind een potje gele verf geven, en Pa geeft het kind een potje gele verf, en het kind gaat ook met geel verven, net zoals Pa, en net zoals Moe dat doen.
Pa, verft met geel
Moe, verft met geel
Combinatie (kind?) 1 Combinatie (kind?) 2
Combinatie (kind?) 3 Combinatie (kind?) 4
Gesteld dat je een Moe hebt die met blauw verft, en een Pa die ook met blauw verft. Als die een kind krijgen dat wil gaan verven, zal Moe het kind een potje blauwe verf geven, en Pa geeft het kind een potje blauwe verf, en het kind gaat ook met blauw verven, net zoals Pa, en net zoals Moe dat doen.
Pa, verft met blauw
Moe, verft met blauw
Combinatie (kind?) 1 Combinatie (kind?) 2
Combinatie (kind?) 3 Combinatie (kind?) 4
Gesteld dat je een Moe hebt die met geel verft, en een Pa die met blauw verft. Als die een kind krijgen dat wil gaan verven, zal Moe het kind een potje gele verf geven, en Pa geeft het kind een potje blauwe verf, en het kind gaat met groen verven: en dat lijkt helemaal niet op de kleur waar Moe mee verft , en het lijkt helemaal niet op de kleur waar Pa mee verft .
Pa, verft met blauw
Moe, verft met geel
Combinatie (kind?) 1 Combinatie (kind?) 2
Combinatie (kind?) 3 Combinatie (kind?) 4

Dat ziet er toch vrij eenvoudig en overzichtelijk uit, nietwaar? Beter dan zo'n heel verhaal! Maar we zullen gewoon steeds allebei doen: het verhaal, en de damborden! En de voordelen daarvan zie je als het wat ingewikkelder gaat worden: wat als een kind, zoals we op deze bladzijde hebben 'samengesteld', zelf kinderen gaat krijgen? Dat zien we in I 6 - ... en ontmengen.